Tiểu luận Giải pháp hoàn thiện tính cạnh tranh của Trung tâm đào tạo nghề Giao thông vận tải Quảng Nam

Nội dung text: Tiểu luận Giải pháp hoàn thiện tính cạnh tranh của Trung tâm đào tạo nghề Giao thông vận tải Quảng Nam

1. BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH & XÃ HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI (CS II) KHOA BẢO HIỂM -------------------- TIỂU LUẬN QUẢN TRỊ KINH DOANH BẢO HIỂM ĐỀ TÀI: “Giải pháp hoàn thiện tính cạnh tranh của Trung tâm đào tạo nghề Giao thông vận tải Quảng Nam ” Giáo viên hướng dẫn: TS. Tôn Thất Viên Sinh viên thực hiện: Diệp Hải Bình Lớp: Đ14BH1 Ngành: Bảo hiểm Tp. Hồ Chí Minh, Tháng 10 Năm 2016
2. CÁC DANH MỤC VIẾT TẮT GTVT Giao thông vận tải DN Doanh nghiệp SXKD Sản xuất kinh doanh GTĐB Giao thông đường bộ
3. MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU ...................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài 1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu2 4. Phương pháp nghiên cứu2 5. Kết cấu đề tài 2 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1.1 Tổng quan về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh 1.1.1. Khái niệm cạnh tranh, năng lực cạnh tranh 1.1.2. Phân loại cạnh tranh 1.1.3. Các công cụ cạnh tranh cơ bản 1.2 Sự cần thiết phải nâng cao năng lực cạnh tranh đối với DN 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp 1.3.1. Môi trường ngành 1.3.3. Môi trường nội bộ 1.4 Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHỀ GTVT QUẢNG NAM 2.1 Tổng quan về Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam 2.1.1. Các quy định của pháp luật 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam 2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ, mục tiêu hoạt động của Trung tâm 2.1.4. Bộ máy tổ chức của Trung tâm 2.1.5. Một số kết quả đạt được qua các năm gần đây. 2.2 Thực trạng năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề GTVT Quảng Nam 2.2.1. Chất lượng đào tạo 2.2.2. Nguồn nhân lực 2.2.3. Doanh thu và lợi nhuận 2.3 Đánh giá năng lực cạnh tranh của Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam 2.3.1. Điểm mạnh 2.3.2. Điểm yếu 2.3.3. Nguyên nhân của những điểm yếu
4. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TÍNH CẠNH TRANH CỦA TRUNG TÂM ĐÀO TẠO NGHỀ GTVT QUẢNG NAM 3.1 Định hướng mục tiêu phát triển Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam 3.1.1 Định hướng phát triển đào tạo nghề lái xe của Nhà Nước 3.1.2 Định hướng mục tiêu phát triển của Trung tâm 3.2 Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh đối với Trung tâm 3.2.1. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất 3.2.2. Đổi mới cơ cấu tổ chức quản lý 3.2.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lưc KẾT LUẬN DANH MỤC THAM KHẢO
5. LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Đất nước ta đang bước vào giai đoạn hội nhập và phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội. Dạy nghề có vị trí rất quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế đất nước. Những năm qua, dạy nghề đã có bước phát triển vượt bậc cả về số lượng, chất lượng và đạt được những kết quả khá vững chắc, ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc tạo lực lượng lao động có ích cho quá trình phát triển của đất nước. Cạnh tranh là xu hướng của mọi nền kinh tế. Nó ảnh hưởng tới tất cả các lĩnh vực, các thành phần kinh tế và doanh nghiệp. Ngày nay, hầu hết các quốc gia đều thừa nhận trong mọi hoạt động đều phải cạnh tranh, coi cạnh tranh không những là mội trường và động lực của sự phát triển, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả, mà còn là yếu tốt quan trọng làm lành mạnh hóa các quan hệ kinh tế - chính trị - xã hội. Cạnh tranh trong lĩnh vực đào tạo đang là một vấn đề nghiên cứu mới ở Việt Nam cả về mặt lý luận và thực tiễn. Mặc dù trên thực tế, hiện tượng cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực đào tạo ngày một phổ biến và mang tính tất yếu. Tại các trường dạy nghề nói chung và đào tạo nghề lái xe nói riêng cũng đang nỗ lực để chuyển mình, tồn tại và phát triển. Các cơ sở đào tạo lái xe muốn tồn tại trong thị trường đào tạo phải luôn vận động, biến đổi, tạo cho mình một uy tín về chất lượng dịch vụ nhằm chiếm lĩnh những thị phần nhất định. Chính sự cạnh tranh gay gắt đã đòi hỏi họ phải có các giải pháp hiệu quả nhằm đứng vững và không ngừng phát triển. Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam, thuộc Công ty cổ phần Giao thông vận tải Quảng Nam, được thành lập theo Quyết định số 355/QĐ-HĐQT ngày 11/08/2005 của Hội đồng quản trị công ty, sau khi được sự thống nhất cho phép của Sở Lao động – Thương Binh & Xã hội và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam. Trung tâm ra đời với định hướng đào tạo nghề lái xe cơ giới đường bộ, vận hành xe máy thi công, xe máy chuyên dung, đảm nhiệm các chức danh thuyền viên trên phương
6. tiện đường thủy nội địa. Hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có bảy (07) cơ sở đào tại lái xe thuộc sở hữu của Nhà nước và tư nhân. Mặc dù, vẫn là Trung tâm đào tạo nghề GTVT uy tín, chất lượng hang đầu của tỉnh nhưng trong những năm trở lại đây, Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam đã dần đánh mất đi những lợi thế và và thị phần của mình. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Giải pháp hoàn thiện tính cạnh tranh của Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài. Để giữ vững vị trí và năng lực cạnh tranh hiện tại và chuẩn bị các điều kiện, nguồn lực để đáp ứng trước bối cảnh mới về áp lực cạnh tranh, thông qua việc đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề Lái xe Quảng Ninh trong giai đoạn vừa qua (2005-2016), đề tài đề xuất một số giải pháp tăng cường năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề Lái xe Quảng Ninh. Nhiệm vụ nghiên cứu là: - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. - Tìm hiểu thực trạng năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề GTVT Quảng Nam. - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề GTVT Quảng Nam, giúp Trung tâm đứng vững trong tốp đầu của các cơ sở đào tạo nghề lái xe trong toàn tỉnh. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng nghiên cứu: Trung tâm đào tạo nghề GTVT Quảng Nam. - Phạm vi nghiên cứu: là hoạt động đào tạo, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, chương trình giảng dạy và những yếu tố môi trường tác động đến năng lực cạnh tranh của Trung tâm. Bên cạnh đó, phạm vi nghiên cứu của đề tài còn căn cứ vào địa bàn hoạt động, nguồn vốn đầu tư sở hữu của nhà nước và tư nhân đó là sáu cơ sở đào tạo lái xe nằm trong tỉnh: Trường Cao đẳng nghề Quảng Nam, Trường Trung cấp nghề số 5, Công ty cổ phần Minh Sơn Quảng Nam, Trung tâm Giáo dục thường xuyên- Hướng nghiệp Núi Thành, Trường Trung cấp nghề Bắc Quảng Nam, Trường Trung cấp nghề Thanh niên Dân tộc – Miền núi
7. Quảng Nam làm cơ sở để so sánh năng lực cạnh tranh với Trung tâm Đào tạo nghề GTVT Quảng Nam. 4. Phương pháp nghiên cứu. 5. Kết cấu của đề tài. Tiểu luận gồm 3 phần chính: Chương 1. Cơ sở lý luận cơ bản về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của Doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Chương 2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề GTVT Quảng Nam. Chương 3. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Trung tâm Đào tạo nghề GTVT Quảng Nam.
8. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1.1 Tổng quan về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh 1.1.1 Khái niệm về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh Thuật ngữ “Cạnh tranh” có nguồn gốc từ tiếng Latinh với nghĩa chủ yếu là sự đấu tranh, ganh đua, giữa các đối tượng cùng phẩm chất, cùng loại, đồng giá trị nhằm đạt được những lợi thế, ưu thế, mục tiêu xác định. Ngày nay, thuật ngữ này được sử dụng rất phổ biến trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, thương mại, luật, chính trị, quân sự, thể thao Cạnh tranh nói chung và cạnh tranh trong kinh tế nói riêng, nhất là trong nền kinh tế thị trường là một khái niệm có nhiều cách hiểu khác nhau bởi đứng trên quan điểm của các chủ thể kinh tế khác nhau thì mục đích cạnh tranh là khác nhau. Theo K.Marx: “Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh gay gắt giữa các nhà tư bản nhằm dành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu được lợi nhuận siêu ngạch”. Theo kinh tế chính trị học: “Cạnh tranh là sự ganh đua về kinh tế giữa những chủ thể trong nền sản xuất hàng hóa nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ hoặc tiêu dùng hàng hóa để từ đó thu được nhiều lợi ích nhất cho mình. Cạnh tranh có thể xảy ra giữa những người sản xuất với người tiêu dùng (người sản xuất muốn bán đắt, người tiêu dùng muốn mua rẻ); giữa người tiêu dùng với nhau để mua được hàng rẻ hơn; giữa những người sản xuất để có những điều kiện tốt hơn trong sản xuất và tiêu thụ.” Theo cuốn kinh tế học của P. Samueson và W.D.Nordhaus: “Cạnh tranh là sự kình địch giữa các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau để giành khách hàng, thị trường”. Từ những góc nhìn khác nhau về cạnh tranh ta có rút ra một quan điểm chung như
9. sau: “Cạnh tranh là việc doanh nghiệp ganh đua nhau, tìm mọi biện pháp, cả nghệ thuật lẫn thủ đoạn để đạt được mục tiêu kinh tế của mình, thông thường là chiếm lĩnh thị trường, giành lấy khách hàng cũng như các điều kiện sản xuất, thị trường có lợi nhất. Mục đích cuối cùng của các chủ thể kinh tế trong quá trình kinh doanh là tối đa hóa lợi ích. Đối với người sản xuất kinh doanh là lợi nhuận, đối với người tiêu dùng là lợi ích tiêu dùng và sự tiện lợi”. Từ trước tới nay, khái niệm năng lực cạnh tranh được nhắc đến rất nhiều nhưng đến nay khái niệm này vẫn chưa được hiểu một cách thống nhất. Bởi lẽ năng lực cạnh tranh cần phải đặt vào điều kiện, bối cảnh phát triển của từng quốc gia trong từng thời kỳ. Đồng thời năng lực cạnh tranh cũng cần thể hiện khả năng đua tranh, tranh giành giữa các DN và cần được thể hiện ra bằng phương thức cạnh tranh phù hợp. Dưới đây là một số quan điểm về năng lực cạnh tranh đáng chú ý: Theo Buckley (1991) cho rằng: “năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là khả năng duy trì và mở rộng thị phần, thu lợi nhuận của doanh nghiệp”. Theo Ủy ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế Quốc tế (CIEM) cho rằng: “năng lực cạnh tranh là năng lực của một doanh nghiệp không bị doanh nghiệp khác đánh bại về năng lực kinh tế”. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD): “năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là sức sản xuất ra thu nhập tương đối cao trên cơ sở sử dụng các yếu tố sản xuất có hiệu quả làm cho các doanh nghiệp phát triển bền vững trong điều kiện cạnh tranh quốc tế”. Đó là rất nhiều các quan niệm về năng lực cạnh tranh ở những góc nhìn khác nhau. Nhưng có thể khái quát lại một cách chung nhất về năng lực cạnh tranh như sau: “Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là khả năng duy trì và nâng cao lợi thế cạnh tranh trong việc tiêu thụ sản phẩm, mở rộng mạng lưới tiêu thụ, thu hút và sử dụng có hiệu quả các yếu tố sản xuất nhằm đạt lợi ích kinh tế cao và bền vững.” 1.1.2 Phân loại cạnh tranh. Có 3 cách để phân loại cạnh tranh: a. Dựa vào chủ thể thị trường: Cạnh tranh giữa người bán với người mua Đây là cuộc cạnh tranh diễn ra theo “luật” mua rẻ bán đắt. Người mua luôn muốn
10. được mua rẻ, ngược lại người bán luôn muốn được bán đắt. Sự cạnh tranh được diễn ra trong quá trình mặc cả, cuối cùng giá cả được hình thành và hành động mua - bán được thực hiện. Cạnh tranh giữa người mua với người mua Đây là cuộc cạnh tranh diễn ra theo quy luật cung cầu. Khi một loại hàng hóa, dịch vụ nào đó trên thị trường có mức cung nhỏ hơn nhu cầu tiêu dùng thì cạnh tranh trở lên khốc liệt, giá cả của hàng hóa và dịch vụ sẽ được đẩy lên. Kết quả là người bán sẽ thu đươc lợi nhuận cao, còn người mua thì mất nhiều tiền hơn. Đây là cuộc cạnh tranh mà người mua tự làm hại chính mình. Cạnh tranh giữa người bán với người bán Đây là cuộc cạnh tranh khốc liệt nhất trên thị trường, nó có ý nghĩa quyết định đến sự sống còn của bất cứ DN nào. Khi nền kinh tế phát triển, số lượng người bán cũng tăng lên thì cạnh tranh càng trở lên gay gắt, DN nào cũng muốn giành lấy lợi thế, chiếm lĩnh thị phần, làm hài lòng khách hàng để từ đó tăng lợi nhuận. Trong cuộc chạy đua này, DN nào không có được chiến lược kinh doanh hợp lý sẽ bị “đánh bật” khỏi thị trường nhưng đồng thời nó cũng giúp cho các DN có chiến lược kinh doanh phù hợp để tiếp tục phát triển hơn nữa. b. Dựa vào tính cất cạnh tranh: Cạnh tranh hoàn hảo Là hình thức cạnh tranh trên thị trường có nhiều người bán và nhiều người mua, tuy nhiên trong số không có người bán hay người mua nào đủ khả năng khống chế được thị trường, làm ảnh hưởng đến giá cả. Các sản phẩm bán ra đều được người mua xem là đồng thức và người mua không phải quan tâm đến việc họ mua các đơn vị hàng hóa đó của ai. Tất cả người bán và người mua đều biết đầy đủ thông tin liên quan đến trao đổi, mua bán, không có gì cản trở việc gia nhập hay rút khỏi thị trường của một người mua hay một người bán. Để chiến thắng trong cuộc cạnh tranh các DN buộc phải tìm cách giảm chi phí, hạ giá thành hoặc làm khác biệt hoá sản phẩm của mình so với các đối thủ cạnh tranh. Cạnh tranh không hoàn hảo Là hình thức cạnh tranh giữa những người bán có các sản phẩm không đồng nhất với nhau. Mỗi sản phẩm đều mang hình ảnh hay uy tín khác nhau cho nên để giành được ưu thế trong cạnh tranh, người bán phải sử dụng các công cụ hỗ trợ bán hàng như: quảng cáo, khuyến mại, cung cấp dịch vụ, ưu đãi giá cả Đây là loại hình cạnh tranh phổ biến