Luận văn Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu
Hiện nay người ta có xu hướng quay trở về với cây thuốc và thuốc có nguồn gốc thiên
nhiên tạo ra hơn là hóa chất làm thuốc. Xu hướng này đã tác động đến việc sản xuất, thu
hái, chế biến, lưu thông, tiêu thụ và sử dụng dược liệu thảo mộc. Trong khi các tài liệu
tra cứu về cây thuốc chủ yếu được viết trên sách, do đó hạn chế đối tượng sử dụng nhất
là không phải là nhà chuyên môn muốn tìm hiểu sử dụng cây thuốc. Nhiều người dân
hiện nay chưa tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên cây thuốc, thay vì sử dụng hiệu quả
các bài thuốc dân gian từ những cây thuốc quanh nhà, thì hằng năm người dân bỏ ra một
số tiền khá lớn để mua các loại thuốc tây chữa bệnh, việc sử dụng thuốc tây tuy mang
lại hiệu quả nhất thời nhưng giá thành khá cao, đồng thời có thể gây ra những tác dụng
phụ không mong muốn và nếu sử dụng lâu dài có thể sẽ gây ra những biến chứng khôn
lường. Bên cạnh đó, thuốc tây được bán khắp mọi nơi bởi những người không có chứng
chỉ hành nghề và không có sử chỉ dẫn của thầy thuốc điều này sẽ gây ra nhiều hệ lụy
đáng tiếc về sau, Việc thay đổi phương pháp chữa bệnh hiệu quả, an toàn từ những dược
liệu thiên nhiên sẵn có cần được đẩy mạnh để nâng cao chất lượng đời sống của người
dân.
nhiên tạo ra hơn là hóa chất làm thuốc. Xu hướng này đã tác động đến việc sản xuất, thu
hái, chế biến, lưu thông, tiêu thụ và sử dụng dược liệu thảo mộc. Trong khi các tài liệu
tra cứu về cây thuốc chủ yếu được viết trên sách, do đó hạn chế đối tượng sử dụng nhất
là không phải là nhà chuyên môn muốn tìm hiểu sử dụng cây thuốc. Nhiều người dân
hiện nay chưa tận dụng hiệu quả nguồn tài nguyên cây thuốc, thay vì sử dụng hiệu quả
các bài thuốc dân gian từ những cây thuốc quanh nhà, thì hằng năm người dân bỏ ra một
số tiền khá lớn để mua các loại thuốc tây chữa bệnh, việc sử dụng thuốc tây tuy mang
lại hiệu quả nhất thời nhưng giá thành khá cao, đồng thời có thể gây ra những tác dụng
phụ không mong muốn và nếu sử dụng lâu dài có thể sẽ gây ra những biến chứng khôn
lường. Bên cạnh đó, thuốc tây được bán khắp mọi nơi bởi những người không có chứng
chỉ hành nghề và không có sử chỉ dẫn của thầy thuốc điều này sẽ gây ra nhiều hệ lụy
đáng tiếc về sau, Việc thay đổi phương pháp chữa bệnh hiệu quả, an toàn từ những dược
liệu thiên nhiên sẵn có cần được đẩy mạnh để nâng cao chất lượng đời sống của người
dân.
69 trang
04/04/2025
620
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Luận văn Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- luan_van_danh_gia_hien_trang_va_tiem_nang_khai_thac_cay_duoc.pdf
Nội dung text: Luận văn Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ ------------------------- NGUYỄN VĂN HIỂU ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ TIỀM NĂNG KHAI THÁC CÂY DƯỢC LIỆU VÙNG RỪNG NGẬP MẶN HUYỆN ĐÔNG HẢI, TỈNH BẠC LIÊU LUẬN VĂN KỸ SƯ NGÀNH LÂM SINH Cần Thơ - 2016
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ ------------------------- ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ TIỀM NĂNG KHAI THÁC SỬ DỤNG CÂY DƯỢC LIỆU KHU VỰC RỪNG NGẬP MẶN HUYỆN ĐÔNG HẢI, TỈNH BẠC LIÊU LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Mã ngành: D620205 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN SINH VIÊN THỰC HIỆN PGS. TS VÕ QUANG MINH NGUYỄN VĂN HIỂU MSSV: B1311054 Lớp Lâm Sinh Khóa 39 Cần Thơ – 2016 i
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN BỘ MÔN TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI NHẬN XÉT CỦA BỘ MÔN TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI Bộ môn Tài nguyên đất đai chứng nhận luận văn thực tập chuyên ngành Lâm sinh với đề tài: “Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu” Sinh viên thực hiện: NGUYỄN VĂN HIỂU MSSV: B1311054 Lớp Lâm sinh khoa 39, bộ môn Tài nguyên đất đai, khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, trường đại học Cần Thơ. Nhận xét: .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... Cần Thơ, ngày tháng năm 2016 Trưởng bộ môn ii
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN BỘ MÔN TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN Chứng nhận chấp thuận báo cáo luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Lâm sinh với đề tài: “Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu” Sinh viên thực hiện: NGUYỄN VĂN HIỂU MSSV: B1311054 Lớp Lâm sinh khoa 39, bộ môn Tài nguyên đất đai, khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, trường đại học Cần Thơ. Thời gian thực hiện: Nhận xét: .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... .......................................................................................................................... Kính trình Hội đồng chấm luận văn tốt nghiệp thông qua! Cần Thơ, ngày tháng năm 2016 Cán bộ hướng dẫn iii
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN BỘ MÔN TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG BÁO CÁO Hội đồng chấm luận văn tốt nghiệp chấp thuận báo cáo luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Lâm sinh với đề tài “Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu” Sinh viên thực hiện: NGUYỄN VĂN HIỂU MSSV: B1311042 Lớp Lâm sinh khoa 39, bộ môn Tài nguyên đất đai, khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, trường đại học Cần Thơ. Ngày tháng năm 2016 Báo cáo luận văn tốt nghiệp được Hội đồng đánh giá ở mức: Ý kiến của Hội đồng: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày tháng năm 2016 Chủ tịch Hội đồng iv
- LỜI CAM ĐOAN Tôi tên: Nguyễn Văn Hiểu (MSSV: B1311054) Là sinh viên lớp Lâm Sinh khóa 39 (MT13V4A1) - Bộ môn Tài nguyên đất đai, khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, trường Đại học Cần Thơ. Từ ngày 01/01/2016 đến ngày 15/05/2016, tôi đã thực hiện đề tài: “Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu” Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu. kết quả của luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Cần Thơ, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn NGUYỄN VĂN HIỂU v
- LÝ LỊCH KHOA HỌC I. SƠ LƯỢC VỀ SINH VIÊN: Họ và tên: NGUYỄN VĂN HIỂU Sinh ngày: 01 tháng 01 năm 1994 Nơi sinh: xã An Phúc, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu Lớp: Lâm Sinh Khóa: 39 Khoa: Môi Trường & Tài nguyên thiên nhiên Trường: đại học Cần Thơ Địa chỉ liên hệ: số 97, Ấp Phước Thắng, xã An Phúc, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu. Điện thoại: 01299493749 Email: nvhieu253@gmail.com Họ và tên cha : NGUYỄN VĂN VĨNH Họ và tên mẹ : NGUYỄN THỊ LỆ II. QUÁ TRÌNH HỌC TẬP Tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2013 tại trường Trung học phổ thông Giá Rai, TX. Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu Từ năm 2013-2016 : Học đại học chuyên ngành Lâm sinh tại trường đại học Cần Thơ. Cần Thơ, ngày tháng năm 2016 Sinh viên thực hiện đề tài NGUYỄN VĂN HIỂU vi
- LỜI CÁM ƠN Trong suốt quá trình học tập và rèn luyện tại trường Đại học Cần Thơ, ngoài sự nỗ lực phấn đấu của bản thân còn nhận được sự quan tâm dạy dỗ và nhiệt tình hỗ trợ từ quý thầy cô, gia đình và bạn bè. Em xin gửi lời cám ơn chân thành đến: Quý thầy cô giảng dạy, đặc biệt là quý thầy cô trong Bộ môn Tài nguyên đất đai đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu, chia sẽ kinh nghiệm trong thực tế và nhiệt tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập. Thầy Võ Quốc Tuấn, cố vấn học tập, đã hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện để em phát triển trong suốt quá trình học tập, giúp em có định hướng đúng đắn trong học tập cũng như trong cuộc sống. Thầy Võ Quang Minh, cán bộ hướng dẫn trực tiếp thực hiện luận văn tốt nghiệp, đã nhiệt tình đóng góp ý kiến chuyên môn, truyền đạt những kinh nghiệm thực tế và tạo điều kiện giúp em hoàn thành đề tài luận văn với chất lượng tốt nhất. Trong quá trình thực hiện luận văn, em cũng nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của bạn bè trong và ngoài lớp, các cô, chú, anh, chi, trong Hưng Đông Tự, Trạm Y tế xã An Phúc. Cảm ơn gia đình đã quan tâm, chăm sóc, tạo nguồn động lực để con vượt qua những khó khăn và phấn đấu trong học tập, cùng con chia sẽ những niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống, là chỗ dựa vững chắc để con tự tin bước đi trên con đường học tập. Cám ơn các bạn trong lớp Lâm sinh khóa 39 đã hỗ trợ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Xin chân thành cám ơn ! NGUYỄN VĂN HIỂU vii
- TÓM LƯỢC Đề tài “Đánh giá hiện trạng và tiềm năng khai thác cây dược liệu vùng rừng ngập mặn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu” được thực hiện từ tháng 8 năm 2016 đến tháng 12 năm 2016. Đề tài này được thực hiện nhằm mục đích đánh sự đa dạng về hiện trạng nguồn tài nguyên cây cỏ làm thuốc, và tiềm năng tại huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu từ đó đề xuất hướng bảo tồn phát triển. Sưu tầm một số bài thuốc chữa bệnh từ các loài cây thu được. Kết quả nghiên cứu đã thống kê được 132 loài thực vật bậc cao có mạch có công làm thuốc của 119 chi thuộc 65 họ trong 2 ngành thực. Các loài cây thuốc được sử dụng để chữa trị 24 nhóm bệnh khác nhau. Xác định được bộ phận sử dụng làm thuốc và sự phân bố của cây thuốc tại các môi trường sống khác nhau ở khu vực nghiên cứu. Khu vực nghiên cứu có 16 loài cây thuốc nằm trong danh mục cây thuốc mẫu, Có 9 loài có tiềm năng phát triển khi đối chiếu với Quyết định số 1976/QĐ-TTg về Việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển dược liệu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 (Trong đó: Cỏ nhân trân có tiềm năng trong khai thác tự nhiên, 8 loài còn lại như: Đinh lăng, Dừa cạn, Gừng, Mã đề, Nghệ vàng, Nhàu, Sả, Trinh nữ hoàng cung. Thẻ: Cây thuốc, Bài thuốc, Bảo tồn tài nguyên. viii
- MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA ...............................................................................................................................i NHẬN XÉT CỦA BỘ MÔN TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI .................................................................... ii NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ..................................................................................... iii NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG BÁO CÁO ....................................................................................... iv LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................................ v LÝ LỊCH KHOA HỌC ...................................................................................................................... vi LỜI CÁM ƠN ................................................................................................................................... vii TÓM LƯỢC ..................................................................................................................................... viii DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................................. xi DANH SÁCH HÌNH .......................................................................................................................... xi DANH SÁCH BẢNG ....................................................................................................................... xii I. MỞ ĐẦU ..................................................................................................................................... 1 1. Đặt vấn đề......................................................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................................................... 2 2.1 Mục tiêu chung: .................................................................................................................... 2 2.2 Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................................... 2 II. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ........................................................................................................... 3 1. Tổng quan về rừng ngập mặn ........................................................................................................... 3 2. Tổng quan tình hình về nghiên cứu cây thuốc ................................................................................. 7 2.1. Ngoài nước ........................................................................................................................... 7 2.2. Trong nước ........................................................................................................................... 7 2.3. Một số nghiên cứu Về cây rừng ngập mặn ........................................................................... 9 3. Tổng quan về khu vực nghiên cứu ................................................................................................. 10 3.1. Vị trí địa lý: ........................................................................................................................ 10 3.2. Lịch sử hình thành: ............................................................................................................. 11 3.4. Văn hóa – Xã hội: ............................................................................................................... 13 3.5. Một số bài thuốc thông dụng từ cây thuốc ở huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu ...................... 13 III. PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 22 1. Phương tiện nghiên cứu .................................................................................................................. 22 1.1 Cách tiếp cận đề tài ............................................................................................................ 22 ix
