Khóa luận Đánh giá tình hình thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội

Nội dung text: Khóa luận Đánh giá tình hình thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, Thành phố Hà Nội

1. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận này là trung thực và chưa hề sử dụng để bảo vệ trong một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong khóa luận đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Sinh viên Mai Thị Nguyệt i
2. LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực tập vừa qua, để hoàn thành được đề tài tốt nghiệp, ngoài sự nỗ lực của bản thân tôi đẫ nhận được rất nhiều sự quan tâm giúp đỡ của các tập thể, các cá nhân trong và ngoài trường. Trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy giáo, cô giáo Khoa KT&PTNT - Trường Học viện Nông Nghiệp Việt Nam những người đã truyền đạt cho tôi những kiến thức bổ ích và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện khóa luận này. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.TS Phạm Bảo Dương đã dành nhiều thời gian, tâm huyết và tận tình hướng dẫn chỉ bảo tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Nhân dịp này, tôi cũng xin chân thành cảm ơn tới các đồng chí ban lãnh đạo, cán bộ, xã viên của Uỷ ban nhân dân xã cũng như Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Nhị Khê đã cung cấp cho tôi những số liệu cần thiết và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian thực hiện đề tài tại địa bàn. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn tới gia đình và bạn bè đã khích lệ, cổ vũ giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn Nhị Khê, ngày 31 tháng 5 năm 2015 Sinh viên ii
3. TÓM TẮT ĐỀ TÀI Thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2010- 2020, chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã là một trong những biện pháp quan trọng để phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ đất nước. Tổng kết 5 năm thực hiện chuyển đổi hợp tác xã theo luật hợp tác xã (1996), hội nghị TW5 khoá IX (3/2002) đã ra nghị quyết về “tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể”. Trên cơ sở nghị quyết của Đảng và thực tiễn hoạt động của hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp, ngày 20-11-2012 Quốc hội đã thông qua luật Hợp tác xã số 23/2012/QH1; Nghị định số 93/2013/NĐ-CP của Chính Phủ ngày 21/11/2013 quy định chi tiết một số điều của Luật hợp tác xã.Thực hiện đường lối đổi mới HTX của Đảng, hầu hết các địa phương đều đã tập trung chỉ đạo chuyển đổi HTX kiểu cũ sang HTX kiểu mới cho phù hợp với nền kinh tế thị trường và đặc điểm của hộ kinh tế cá thể dựa trên quyền tự chủ sản xuất kinh doanh. Nhị Khê là một xã thuộc huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội, có nhiều điều kiện tự nhiên và xã hội thuận lợi cho việc phát triển một nền nông nghiệp sản xuất hàng hoá. Từ khi luật Hợp tác xã đi vào thực tiễn, cùng với cả nước, HTXDVNN Nhị Khê đã có những bước phát triển đáng ghi nhận, đáp ứng được một phần nhu cầu của những người lao động, hộ sản xuất kinh doanh nông nghiệp, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Tuy nhiên trong quá trình thực thi các chính sách hỗ trợ, phát triển HTX thì HTXDVNN Nhị Khê còn bộc lộ nhiều hạn chế và yếu kém, phát triển chậm chạp, lợi ích đem lại cho các thành viên chưa nhiều, số người lao động thực sự tham gia còn ít Với lí do đó, tôi chọn đề tài: “ Đánh giá tình hình thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội .” Để bước vào nghiên cứu thực tế, tôi đã tìm hiểu và góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về những vấn đề có liên quan đến HTXDVNN. iii
4. Trên cơ sở đó, nghiên cứu thực trạng thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXDVNN, các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực thi chính sách của HTXDVNN, chỉ ra những kết quả đạt được, tồn tại hạn chế, nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXDVNN. Với việc áp dụng phương pháp tiếp cận, thu thập tài liệu/ thông tin, xử lý thông tin, thống kê mô tả, thống kê so sánh nhằm mô tả thực trạng thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXDVNN, đặc biệt thu thập thông tin với phương pháp điều tra, phỏng vấn sâu, thông qua bảng câu hỏi với 45 hộ xã viên, 4 cán bộ HTX, 3 cán bộ xã, và 16 hộ không phải là thành viên của HTXDVNN được chọn ngẫu nhiên ở 5 thôn khác nhau tại xã Nhị Khê. Kết quả nghiên cứu cho thấy tình hình thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXDVNN Nhị Khê cũng đã được HTX đang tiến hành triển khai trên địa bàn xã nhưng chỉ được một trong mười chính sách của Nhà nước theo nghị định 193/2013/NĐ-CP, còn lại đang chuẩn bị bước đầu đưa vào triển khai thực hiện và chưa có kết quả rõ rệt. Thực tế điều tra từ các cán bộ HTX, cán bộ xã và các xã viên thì việc thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXVNNN Nhị khê còn gặp rất nhiều khó khăn như: Vốn ít, đất làm trụ sở của HTX chưa được cấp bìa đỏ, đó cũng là một trong những hạn chế để HTX thế chấp vay vốn mở rộng sản xuất kinh doanh, trình độ chuyên môn của các cán bộ chưa đáp ứng được nhu cầu trong thời buổi kinh tế thị trường đầy cạnh tranh, cơ sở vật chất của HTX còn thiếu thốn và chưa đồng bộ Trên cơ sở phân tích thực trạng, nghiên cứu đã đi tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXDVNN bao gồm các yếu tố: sự phù hợp của chính sách với thực tiễn, ảnh hưởng của cán bộ chỉ đạo đến tình hình thực thi chính sách, ảnh hưởng của đối tượng hưởng thụ tới việc thực thi chính sách, nguồn vốn của HTX iv
5. Những phân tích trên là căn cứ đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của HTXDVNN Nhị Khê. Muốn đạt được mục tiêu đó, cần phải thực hiện một cách đồng bộ các giải pháp sau: nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý HTX, nâng cao trình độ nhận thức cho người dân, huy động nguồn vốn, tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng HTX vì cơ sở vật chất của HTX cũng là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động của HTX. Trong thời gian tới, HTX nên trang bị thêm về máy móc để phục vụ đủ cũng như nên lên kế hoạch xây dựng quầy vật tư nông nghiệp để đáp ứng đủ về số lượng cho xã viên và có thể cho những hộ không phải là xã viên ngoài HTX. v
6. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................i LỜI CẢM ƠN.............................................................................................ii TÓM TẮT ĐỀ TÀI....................................................................................iii MỤC LỤC .................................................................................................vi DANH MỤC BẢNG..................................................................................ix DANH MỤC ĐỒ THỊ.................................................................................x DANH MỤC HỘP.....................................................................................xi DANH MỤC VIẾT TẮT..........................................................................xii PHẦN 1. MỞ ĐẦU .............................................................................................1 1.1.Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................3 1.2.1. Mục tiêu chung..................................................................................3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể..................................................................................4 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................4 1.3.1. Đối tượng ..........................................................................................4 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu............................................................................4 PHẦN II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN................................................6 2.1 Cơ sở lý luận về thực thi chính sách hỗ trợ phát triển HTX .................6 2.1.1 Một số khái niệm cơ bản....................................................................6 2.1.2 Nội dung nghiên cứu tình hình thực hiện chính sách.......................12 2.2 Cơ sở thực tiễn việc thực thi chính sách phát triển HTX....................23 2.2.1 Kinh nghiệm quốc tế về thực thi chính sách phát triển HTX .........23 2.2.2 Kinh nghiệm trong nước về thực thi chính sách phát triển HTX.....27 2.2.3 Những bài học kinh nghiệm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách hỗ trợ, phát triển HTX...............................................................................29 PHẦN III. ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................31 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu..............................................................31 vi
7. 3.1.1 Đặc điểm về điều kiện tự nhiên .......................................................31 3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội.................................................................34 3.2. Phương pháp nghiên cứu : .................................................................39 3.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu...............................................39 3.2.2. Phương pháp tiếp cận......................................................................39 3.2.3. Phương pháp thu thập tài liệu/thông tin..........................................39 3.2.4. Phương pháp xử lý thông tin...........................................................41 3.2.5. Các chỉ tiêu nghiên cứu...................................................................41 PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.............................43 4.1. Tình hình thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển Hợp tác xã tại xã Nhị khê, huyện Thường tín, Thành phố Hà nội. ..............................................43 4.1.1 Hệ thống chính sách hỗ trợ, phát triển Hợp tác xã...........................43 4.1.2 Cơ cấu tổ chức hợp tác xã của xã xã Nhị khê .................................46 4.1.3. Tổ chức triển khai thực hiện chính sách phát triển HTX tại xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, TP Hà Nội.........................................................49 4.2 Kết quả thực thi chính sách.................................................................54 4.2.1 Các chính sách đã được thực thi ......................................................54 4.2.2 Các chính sách chưa được thực thi ..................................................60 4.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách phát triển HTX..........68 4.3.1. Một số thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã ......................................................................68 4.3.2 Sự phù hợp của chính sách..............................................................70 4.3.3 Ảnh hưởng của cán bộ chỉ đạo thực hiện chính sách......................71 4.3.4 Ảnh hưởng của đối tượng thụ hưởng chính sách HTX...................75 4.4 Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển HTX trên địa bàn xã Nhị Khê...........................................................78 4.4.1 Nhóm giải pháp chung .....................................................................78 4.4.2 Thực hiện giải pháp cho từng nhóm chính sách ..............................79 vii
8. PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................84 5.1. Kết luận..............................................................................................84 5.2. Kiến nghị............................................................................................85 5.2.1. Với cấp nhà nước ............................................................................85 5.2.2. Với cấp địa phương.........................................................................85 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................87 viii
9. DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Tổng hợp hiện trạng sử dụng đất của xã Nhị Khê ( 2012 – 2014)...33 Bảng 3.2 Kết quả phát triển kinh tế của xã Nhị Khê ( 2012 – 2014) ..............37 Bảng 4.1. Tình hình nhận biết chính sách hỗ trợ, phát triển HTX của người dân....................................................................................................52 Bảng 4.2 Nguồn thông tin và phương thức tuyên truyền chính sách đến với người dân. ........................................................................................53 Bảng 4.3 Đánh giá mức độ quan trọng của việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX.....................................................................................55 Bảng 4.4: Đánh giá của về nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực............................................................................................57 Bảng 4.5: Đánh giá về thời gian và địa điểm đào tạo.......................................58 Bảng 4.6: Lý do và mức độ tham gia đào tạo bồi dưỡng của cán bộ HTX Nhị Khê giai đoạn 2012-2014.................................................................59 Bảng 4.7: Đánh giá hoạt động hỗ trợ của Liên minh HTX .............................63 Bảng 4.8 Đánh giá mức độ phù hợp của các chính sách hỗ trợ phát triển HTX trên địa bàn xã Nhị khê ....................................................................70 Bảng 4.9 Trình độ cán bộ quản lý HTXDVNN xã Nhị Khê ...........................72 Bảng 4.10. Chế độ đối với HTX viên của HTXDVNN Nhị khê .......................73 Bảng 4.11 : Cơ cấu xã viên HTXDVNN Nhị Khê năm 2012 – 2014 .................76 ix
10. DANH MỤC ĐỒ THỊ Đồ thị 4.1 sự thay đổi trong thu nhập của các hộ thành viên HTXDVNN. ........77 x