Đề tài Xây dựng chương trình quản lý thư viện trường Đại học Sao Đỏ

Nội dung text: Đề tài Xây dựng chương trình quản lý thư viện trường Đại học Sao Đỏ

1. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin LỜI MỞ ĐẦU Trong những năm gần đây, việc tin học hóa nhà trường đã trở thành khá phổ biến ở các nước trên thế giới, việt nam cũng mới bắt đầu thực hiện được một vài năm gần đây. Và vì thế, việc nâng cao Quản Lý Thư Viện bằng Máy Tính là một điều cần thiết. Thư viện trường đại học Sao Đỏ là nơi không thể thiếu được cho mỗi sinh viên của trường, ở đó tập trung một lượng lớn sinh viên ra vào thư viện để đọc, mượn và trả sách. Nhu cầu học tập ngày càng cao đặc biệt là để đảm bảo kiến thức có tính logic và chính xác thì việc tìm đến với sách là rất cần thiết, để đáp ứng nhu cầu đó thì thư viện trường đã tăng số lượng sách đáng kể rất phong phú về loại sách cũng như số lượng. Vì thế mà người thủ thư trong một ngày phải liên tục lặp đí lặp lại công việc tìm sách, cho độc giả mượn trả sách sắp xếp sách đúng theo vị trí quy định đã khó khăn lại càng khó khăn hơn. Và với sự phát triển của nhà trường thì thư viện càng được phát triển hơn nữa và khi đó công việc của người thủ thư càng nhiều hơn. Từ đó vấn đề quản lý sách được coi là rất cần thiết. Quản lý tốt cung cấp đầy đủ, nhanh chóng và chính xác về các loại sách cho sinh viên và thống kê báo cáo với ban quản lý là thực sự cần thiết. Là sinh viên đang học ngành CNTT, việc học tập, trang bị và tiếp thu các kiến thức về tin học từ thực tế cũng như công tác quản lý là cần thiết. Chính vì vậy mà dưới sự hướng dẫn của thầy giáo, chúng em đã bước đầu làm quen với việc tìm hiểu, phân tích và vận dụng những kiến thức đó và thực tế. Trong đó, xây dựng phần mềm phục vụ công việc là một trong những vấn đề mà các lập trình viên quan tâm hàng đầu. Hệ thống thông tin về “Quản lý thư viện trường đại học Sao Đỏ” cũng là một trong những ứng dụng mà được quan tâm nhiều nhất. Với mong muốn tìm hiểu một phần nhỏ trong kho tàng phát triển của công nghệ thông tin, nhóm em đã đi vào tìm hiểu về cách thức tổ chức và hoạt động của thư viện trường đại học Sao Đỏ để từ đó xây dựng phần phân tích hệ thống thông tin về “Quản lý thư viện trường đại học Sao Đỏ” nhằm phục vụ cho lợi ích của các thư viện nói chung và của thư viện trường đại học Sao Đỏ nói riêng. Trong thời gian học tập chúng em đã cố gắng tìm hiểu về Hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL Server 2008 và Ngôn ngữ lập trình C# nhưng do kiến thức còn hạn chế nên chương trình của chúng em còn thiếu sót và chưa hoàn thiện. Chúng em rất mong được sự đóng góp của các thầy cô giáo và bạn bè để chúng em có thể hoàn thiện được chương trình mà thực tế đòi hỏi. 1
2. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................1 MỤC LỤC.......................................................................................................................2 DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................5 DANH MỤC BẢNG .......................................................................................................6 MỞ ĐẦU.........................................................................................................................7 1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................7 2. Mục đích đề tài........................................................................................................7 3. Đối tượng của đề tài ................................................................................................7 4. Phạm vi nhiên cứu...................................................................................................7 5. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................8 6. Thực tiễn của đề tài .................................................................................................8 7. Bố cục đề tài............................................................................................................8 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT..............................................................................10 1.1. Cơ sở lý thuyết ...................................................................................................10 1.1.1. Các khái niệm cơ bản ..................................................................................10 1.1.2. Khái niệm phụ thuộc dữ liệu và các dạng chuẩn.........................................10 1.1.3. Khái niệm chỉ dẫn và khoá chỉ dẫn .............................................................11 1.1.4. Mục tiêu và tính ưu việt của mô hình quan hệ ............................................11 1.2. Giới thiệu chung về hệ quản trị CSDL SQL-Server ..........................................11 1.2.1. Giới thiệu.....................................................................................................11 1.2.2. Cấu trúc lệnh ...............................................................................................12 1.3. Giới thiệu về ngôn ngữ lập trình C#...................................................................13 1.3.1. C# là ngôn ngữ đơn giản .............................................................................13 1.3.2. C# là ngôn ngữ hiện đại ..............................................................................13 1.3.3. C# là ngôn ngữ hướng đối tượng ................................................................13 1.3.4. C# là ngôn ngữ mạnh mẽ và cũng mềm dẻo ...............................................14 1.3.5. C# là ngôn ngữ ít từ khóa............................................................................14 1.3.6. C# là ngôn ngữ hướng module....................................................................14 1.3.7. C# sẽ là một ngôn ngữ phổ biến..................................................................15 1.3.8. Ngôn ngữ C# và những ngôn ngữ khác.......................................................15 1.3.9. Các bước chuẩn bị cho chương trình...........................................................16 1.3.10. Lớp, đối tượng và kiểu dữ liệu (type)........................................................17 1.3.11. Phương thức ..............................................................................................18 2
3. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin 1.3.12. Chú thích ...................................................................................................18 1.3.13. Ứng dụng Console.....................................................................................18 1.3.14. Namespace ................................................................................................19 1.3.15. Từ khóa using............................................................................................19 1.3.16. Phân biệt chữ thường và chữ hoa ..............................................................20 1.3.17. Từ khóa static ............................................................................................20 CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH, THIẾT KẾ HỆ THỐNG ..................................................21 2.1.Giới thiệu về thư viện trường đại học Sao Đỏ ....................................................21 2.1.1. Mô tả phạm vi của hệ thống ........................................................................21 2.2. Xác định yêu cầu của hệ thống...........................................................................22 2.3 Mô tả các chức năng của hệ thống ......................................................................22 2.4. Sơ đồ USECASE................................................................................................23 2.4.1. Quản lí truy cập ...........................................................................................23 2.4.1.1. Quản lí đăng xuất .................................................................................24 2.4.2 Tìm kiếm ......................................................................................................25 2.4.2.1.Tìm sách theo tên ..................................................................................26 2.4.2.2. Tìm sách theo khoa ..............................................................................26 2.4.2.3.Tìm kiếm sinh viên................................................................................27 2.4.3.Quản lí Cập nhật...........................................................................................28 2.4.3.1.Quản lí cập nhật sách ............................................................................28 2.4.3.2.Quản lí cập nhật thể loại........................................................................29 2.4.4. Quản lí mượn - trả sách...............................................................................30 2.4.4.1.Quản lí mượn sách.................................................................................30 2.4.4.2.Quản lý trả sách.....................................................................................31 2.4.5.Quản lí thống kê ...........................................................................................32 2.5.Xây dựng biểu đồ lớp phân tích ..........................................................................33 2.6. Biểu đồ trạng thái ...............................................................................................33 2.7 Các biểu đồ tuần tự..............................................................................................34 2.7.1 Biểu đồ tuần tự cho chức năng Đăng nhập ..................................................35 2.7.3 Biểu đồ tuần tự cho chức năng quản lí mượn sách ......................................37 2.7.4 Biểu đồ tuần tự cho chức năng quản lí trả sách............................................38 2.7.5 Biểu đồ tuần tự cho chức năng quản lí thống kê ..........................................39 2.8. Thiết kế cơ sở dữ liệu.........................................................................................39 3
4. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin CHƯƠNG 3. XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ THƯ VIỆN.....................43 3.1. Thiết kế các bảng CSDL ....................................................................................43 3.1.1. Bảng tài khoản(taikhoan) ............................................................................43 3.1.2. Bảng thủ thư (thuthu) ..................................................................................43 3.1.3. Bảng độc giả (docgia) .................................................................................43 3.1.4. Bảng khoa (khoa) ........................................................................................44 3.1.5.Bảng lớp (lop) ..............................................................................................44 3.1.6.Bảng Mượn trả (muontra) ............................................................................44 3.1.7.Bảng nhà xuất bản (nhaxuatban)..................................................................45 3.1.8.Bảng phân loại (phanloai) ............................................................................45 3.1.9.Bảng sách (sach)...........................................................................................45 3.1.10.Mối quan hệ giữa các bảng.........................................................................46 3.2. Thiết kế giao diện phần mềm .............................................................................46 3.2.1. Giao diện form chính của chương trình ......................................................46 3.2.2. Form đăng nhập...........................................................................................47 3.2.3. Form nhà xuất bản.......................................................................................48 3.2.4. Form quản lý độc giả...................................................................................48 3.2.5. Form mượn sách..........................................................................................49 3.2.6. Form thông tin sách.....................................................................................49 3.2.7. Form trả sách...............................................................................................50 3.2.8. Form phân loại sách ....................................................................................50 KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN.....................................................................51 1. Cài đặt ...................................................................................................................51 2. Chạy thử ................................................................................................................51 3. Đánh giá chương trình...........................................................................................51 3.1. Ưu điểm..........................................................................................................51 3.2. Nhược điểm....................................................................................................52 4. Hướng phát triển....................................................................................................52 TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................53 4
5. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin DANH MỤC HÌNH Hình 2.1. Mô hình quản lí thư viện ...............................................................................22 Hình 2.2. Biểu đồ use case tổng quát của hệ thống.......................................................23 Hình 2.3. Biểu đồ use case quản lí đăng nhập...............................................................23 Hình 2.4.Biểu đồ use case quản lí đăng xuất.................................................................24 Hình 2.3. Biểu đồ use case quản lí tìm kiếm.................................................................25 Hình 2.5.Biểu đồ use case cập nhật...............................................................................28 Hình 2.6.Biểu đồ use case cập nhật sách.......................................................................28 Hình 2.7. Biểu đồ use case cập nhật sinh viên ..............................................................28 Hình 2.8. Biểu đồ use case cập nhật thể loại.................................................................29 Hình 2.9. Biểu đồ use case mượn sách..........................................................................30 Hình 2.10. Biểu đồ use case trả sách.............................................................................31 Hình 2.11. Biểu đồ use case quản lí thống kê ...............................................................32 Hình 2.12.Biểu đồ lớp phân tích của hệ thống ..............................................................33 Hình 2.13.Biểu đồ trạng thái lớp thẻ mượn – Chức năng mượn sách...........................34 Hình 2.14.Biểu đồ trạng thái lớp thẻ mượn – Chức năng trả sách ................................34 Hình 2.15. Biểu đồ tuần tự cho chức năng Đăng nhập..................................................35 Hình 2.16. Biểu đồ tuần tự cho chức năng tim kiếm.....................................................36 Hình 2.17. Biểu đồ tuần tự cho chức năng quản lí mượn sách......................................37 Hình 2.18. Biểu đồ tuần tự cho chức năng quản lí trả sách...........................................38 Hình 2.19. Biểu đồ tuần tự cho chức năng ....................................................................39 Hình 3.1 Bảng CSDL tài khoản.....................................................................................43 Hình 3.2 Bảng CSDL thủ thư........................................................................................43 Hình 3.3 Bảng CSDL Bảo hiểm....................................................................................43 Hình 3.4 Bảng CSDL Khoa...........................................................................................44 Hình 3.5 Bảng CSDL Lớp.............................................................................................44 Hình 3.6 Bảng CSDL Mượn trả ....................................................................................44 Hình 3.7 Bảng CSDL Nhà xuất bản ..............................................................................45 Hình 3.8 Bảng CSDL Phân loại ....................................................................................45 Hình 3.9 Bảng CSDL Sách............................................................................................45 Hình 3.10 Mối quan hệ giữa các bảng...........................................................................46 Hình 3.11 Giao diện Form Main ...................................................................................47 Hình 3.12 Giao diện Form Đăng nhập ..........................................................................47 Hình 3.13 Giao diện Form Nhà xuất bản ......................................................................48 Hình 3.14 Giao diện Form quản lý độc giả ...................................................................48 Hình 3.15 Giao diện Form mượn sách ..........................................................................49 Hình 3.16 Giao diện Form thông tin sách .....................................................................49 Hình 2.17 Giao diện Form trả sách ...............................................................................50 Hình 2.18 Giao diện Form phân loại sách.....................................................................50 5
6. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Các từ khóa của ngôn ngữ C#.......................................................................14 Bảng 2.1. Bảng kịch bản đăng nhập..............................................................................24 Bảng 2.2. Kịch bản đăng xuất .......................................................................................25 Bảng 2.3. Kịch bản tìm sách theo tên............................................................................26 Bảng 2.4. Kịch bản tìm sách theo khoa.........................................................................27 Bảng 2.5. Kịch bản tìm kiếm sinh viên .........................................................................27 Bảng 2.6. Kịch bản quản lý cập nhật sách.....................................................................29 Bảng 2.7.Kịch bản quản lý cập nhật thể loại sách.........................................................30 Bảng 2.8. Kịch bản quản lý mượn sách.........................................................................31 Bảng 2.9. Kịch bản quản lý trả sách..............................................................................31 Bảng 2.10.Kịch bản quản lý thống kê ...........................................................................32 Bảng 2.11. Bảng tài khoản ............................................................................................39 Bảng 2.12. Bảng thủ thư................................................................................................40 Bảng 2.13. Bảng độc giả...............................................................................................40 Bảng 2.14. Bảng khoa ..................................................................................................40 Bảng 2.15. Bảng lớp......................................................................................................41 Bảng 2.16. Bảng mượn trả.............................................................................................41 Bảng 2.17. Bảng nhà xuất bản.......................................................................................41 Bảng 2.18. Bảng phân loại ............................................................................................42 Bảng 2.19. Bảng sách ....................................................................................................42 6
7. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quản lý thư viện là một chuỗi công việc rất vất vã và tốn nhiều công sức. Việc tin học hoá trong bài toán quản lý thư viện sẽ giúp việc quản lý trở nên đơn giản và đặc biệt là tình chính xác cao. Đặc biệt tin học hoá trong bài toán quản lý sẽ giúp việc truy vấn thông tin được nhanh chóng theo yêu cầu khác nhau. Và sự ra đời của một hệ thống “Quản lý thư viện trường đại học Sao Đỏ” phục vụ cho công tác nghiệp vụ của con người làm giảm thiểu tối đa những vất vả trong công việc. Nhận thấy việc xây dựng chương trình quản lý cho thư viện có thể giúp khắc phục khó khăn trên đồng thời tăng khả năng tiếp cận của độc giả. Bởi vậy, nhóm em quyết định tìm hiểu và thực hiện đề tài: “ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SAO ĐỎ ”. 2. Mục đích đề tài Hệ thống quản lý thư viện được xây dựng nhằm mục đích giải quyết các yêu cầu sau: 1. Giúp sinh viên tra cứu sách. 2. Cung cấp cho thủ thư các thông tin về các đầu sách một độc giả đang mượn và hạn phải trả và các cuốn sách còn đang được mượn. 3. Thống kê hàng tháng số sách cho mượn theo các chủ đề: khoa, khóa học, lớp Lập biểu đồ tỷ lệ bạn đọc vào thư viên, báo cáo tổng hợp. 4. Hỗ trợ thủ thư cập nhật thông tin sách, xác nhận cho mượn sách và nhận lại sách khi độc giả trả sách. 5. Hỗ trợ quản lý các thông tin về độc giả dựa trên thẻ thư viện. Các yêu cầu phi chức năng: 1. Hệ thống triển khai theo dạng Website trên hệ thống mạng nội bộ của trường. 2. Thủ thư sử dụng hệ thống để cập nhật và quản lý quá trình mượn trả sách. 3. Thông tin thống kê phải đảm bảo tính chính xác, khách quan. 3. Đối tượng của đề tài - Chương trình được thiết kế cho hai đối tượng sử dụng là độc giả và thủ thư: + Độc giả: sinh viên trong trường + Thủ thư: có toàn quyền sử dụng và cập nhật thông tin, quản lí sách. 4. Phạm vi nhiên cứu - Tìm hiểu kĩ thuật lập trình C# và hệ quản trị CSDL SQL-Server 2008 - Các chức năng của chương trình quản lý sách và độc giả. - Quy trình xây dựng chương trình quản lý sách và độc giả. 7
8. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin 5. Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu lý thuyết. - Khảo sát thực tế. - Phân tích thiết kế hệ thống chương trình cho phù hợp. - Xây dựng chương trình theo những yêu cầu đã đặt ra. 6. Thực tiễn của đề tài Trong thực tế ta có thể thấy rằng một số hệ thống hiện tại nếu làm thủ công thì thủ thư có cố gắng và cải thiện phương pháp làm việc đến đâu đi chăng nữa thì vẫn tồn tại những vấn đề sau: - Thời gian tìm kiếm ghi chép quá lớn, khi có thông tin cần thiết thì thời gian tổng hợp thông tin rất nhiều không đáp ứng được yêu cầu. - Công việc tổng hợp hết sức khó khăn dễ bị nhầm lẫn. - Nhiều khoản mục thông tin và ghi chép không thống nhất. - Nhiều người làm một công việc thông tin sẽ không nhất quán và dễ xảy ra sai xót. - Khi có sự thay đổi điều chỉnh tốn nhiều thời gian. Từ vấn đề trên và điều kiện cụ thể của cơ quan cho phép việc đưa tin học vào quản lí nó sẽ làm giảm được rất nhiều về thời gian ít sai sót, giúp cho người làm công việc quản lí có thời gian nghiên cứu hoặc nghiên cứu học tập vào những công tác khác. 7. Bố cục đề tài Nội dung đồ án gồm các thành phần sau: MỞ ĐẦU - Chương 1. Cơ sở lý thuyết - Chương 2. Phân tích, thiết kế hệ thống - Chương 3. Xây dựng ứng dụng quản lý thư viện KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN TÀI LIỆU THAM KHẢO 8
9. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin 9
10. Đồ môn: Lập trình C Sharp Ngành công nghệ thông tin CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1.1. Cơ sở lý thuyết 1.1.1. Các khái niệm cơ bản - Cơ sở dữ liệu: Là một tập hợp các bảng dữ liệu có quan hệ với nhau sao cho cấu trúc của chúng cũng như các mối quan hệ bên trong giữa chúng là tách biệt với chương trình ứng dụng bên ngoài, đồng thời nhiều người dùng khác nhau cũng như nhiều ứng dụng khác nhau có thể cùng khai thác và chia xẻ một cách chọn lọc lúc cần. - Thực thể: Là hình ảnh cụ thể của một đối tượng trong hệ thống thông tin quản lý. Một thực thể xác định Tên và các thuộc tính. - Thuộc tính: Là một yếu tố dữ liệu hoặc thông tin của thực thể ấy. - Lớp thực thể: Là các thực thể cùng thuộc tính. - Lược đồ quan hệ: Tập các thuộc tính của một quan hệ. Lược đồ một quan hệ gồm các thuộc tính của thực thể cùng với các mệnh đề ràng buộc. VD: Lược đồ một quan hệ R = = ( A1:D1,A2:D2, .., An :Dn , M) Trong đó: R là một lược đồ quan hệ Ai : tên thuộc tính Di : miền xác định của thuộc tính M : mệnh đề ràng buộc Nội dung của một lược đồ quan hệ gọi là các bộ. - Các phép toán tối thiểu: * Tìm kiếm dữ liệu theo tiêu chuẩn đã chọn, không làm thay đổi trạng thái cơ sở dữ liệu. * Thay đổi cấu trúc cơ sở dữ liệu. * Thay đổi nội dung cơ sở dữ liệu. * Xử lý, tính toán trên cơ sở dữ liệu. 1.1.2. Khái niệm phụ thuộc dữ liệu và các dạng chuẩn - Một thuộc tính gọi là phụ thuộc vào các thuộc tính khác khi giá trị của thuộc tính này phụ thuộc vào giá trị của thuộc tính kia. Sự phụ thuộc này có thể là gián tiếp hay trực tiếp. - Một quan hệ bao giờ cũng có một nhóm thuộc tính mà giá trị của chúng qui định giá trị của các thuộc tính khác, nhóm thuộc tính đó gọi là khoá. 10